Οι παλιοί ψαράδες δεν είχαν ρολόγια, ούτε καιρούς.
Κοίταγαν τ’ αστέρια, μύριζαν τον αέρα και μετρούσαν το φεγγάρι.
«Μεγάλο φεγγάρι, μεγάλη ψαριά», έλεγαν.
Γιατί ήξεραν πως η Σελήνη δεν φωτίζει μόνο τη νύχτα —
κινεί και τα νερά, τα ψάρια, κι όποιον ξέρει να την ακούσει.
Η σχέση του ανθρώπου με τη Σελήνη είναι αρχαία, σχεδόν μαγική. Όμως για τους ψαράδες, η Σελήνη δεν είναι απλώς ένα ουράνιο σώμα. Είναι ένας φυσικός σύμμαχος που επηρεάζει άμεσα τις παλίρροιες, τα θαλάσσια ρεύματα και κατ’ επέκταση τη συμπεριφορά των ψαριών. Αν κατανοήσει κανείς τον κύκλο της, μπορεί να επιλέξει τις κατάλληλες ημέρες και ώρες ώστε να αυξήσει τις πιθανότητες για μια πλούσια ψαριά.
Η Σελήνη διαγράφει έναν πλήρη κύκλο περίπου κάθε 29,5 μέρες, περνώντας από τέσσερις βασικές φάσεις: Νέα Σελήνη, Πρώτο Τέταρτο, Πανσέληνος και Τελευταίο Τέταρτο. Οι δύο σημαντικότερες φάσεις για το ψάρεμα είναι η Νέα Σελήνη και η Πανσέληνος, καθώς τότε οι βαρυτικές δυνάμεις της Σελήνης και του Ήλιου ευθυγραμμίζονται, προκαλώντας ισχυρές παλίρροιες. Η βαρυτική έλξη της Σελήνης τραβά τα νερά της θάλασσας, τα σηκώνει και τα χαμηλώνει, δημιουργώντας έναν αόρατο παλμό που ακολουθούν όλα τα πλάσματα του βυθού.
Οι μετακινήσεις του νερού σε αυτές τις περιόδους αυξάνονται, παρασύροντας μαζί τους θρεπτικά συστατικά και μικροοργανισμούς. Αυτό προσελκύει μικρά ψάρια και κατ’ επέκταση μεγαλύτερα αρπακτικά. Τα ψάρια είναι πιο δραστήρια, κυνηγούν περισσότερο, και ανταποκρίνονται πιο εύκολα σε δόλωμα.
Αντίθετα, κατά το Πρώτο και το Τελευταίο Τέταρτο, οι βαρυτικές δυνάμεις Σελήνης και Ήλιου είναι σε γωνία μεταξύ τους, δημιουργώντας ήπιες παλίρροιες. Το νερό κινείται πιο αργά, η τροφή δεν μεταφέρεται εύκολα, και τα ψάρια τείνουν να είναι λιγότερο κινητικά και πιο δύσκολα στο τσίμπημα. Αυτές θεωρούνται οι πιο αδύναμες φάσεις για ψάρεμα.
Στην πράξη, οι πιο ευνοϊκές ημέρες για ψάρεμα είναι δύο έως τρεις ημέρες πριν και μετά από τη Νέα Σελήνη και την Πανσέληνο. Εκείνες τις ημέρες, τα ρεύματα είναι έντονα, η κινητικότητα των ψαριών αυξημένη, και οι πιθανότητες επιτυχίας μεγαλύτερες. Ιδανικές ώρες θεωρούνται επίσης όσες συμπίπτουν με την ανατολή ή τη δύση της Σελήνης, καθώς και οι χρονικές στιγμές όπου η Σελήνη βρίσκεται στο ψηλότερο ή χαμηλότερο σημείο της πορείας της στον ουρανό.
Στο παράκτιο ψάρεμα, η επίδραση των παλιρροιών γίνεται ακόμα πιο εμφανής. Όταν η θάλασσα ανεβαίνει, πολλά ψάρια πλησιάζουν τις ακτές για να βρουν τροφή. Έτσι, οι ώρες πριν και μετά την πλημμυρίδα είναι συχνά αποδοτικές. Αντίστοιχα, το ψάρεμα από βάρκα δίνει μεγαλύτερη ευελιξία, αλλά και εκεί η Σελήνη παίζει καθοριστικό ρόλο, ειδικά αν στόχος είναι βαθύτερα νερά ή συγκεκριμένα είδη που ακολουθούν τα ρεύματα.
Για τον ψαρά που θέλει να οργανώνει έξυπνα τις εξορμήσεις του, η παρακολούθηση ενός σεληνιακού ημερολογίου είναι ιδιαίτερα χρήσιμη. Όταν συνδυαστεί με άλλα στοιχεία, όπως ο καιρός, η θερμοκρασία του νερού και η ατμοσφαιρική πίεση, μπορεί να προσφέρει έναν ξεκάθαρο οδηγό για τις καλύτερες στιγμές στο νερό.
Η Σελήνη δεν είναι απλώς ένα φαινόμενο του ουρανού. Είναι μια ήσυχη, πανάρχαιη καθοδηγήτρια για τον ψαρά που προσέχει, περιμένει και διαβάζει τη φύση. Όσοι μαθαίνουν να την παρατηρούν, σπάνια επιστρέφουν με άδεια χέρια.