Στη μεγαλύτερη λίμνη της Μακεδονίας και δεύτερη μεγαλύτερη της Ελλάδας, τη λίμνη Βόλβη, ζει ένα μικρό ψάρι που δεν απαντάται πουθενά αλλού στον πλανήτη. Είναι η λιπαριά (Alosa macedonica), η ξαδέρφη της σαρδέλας που διάλεξε να μείνει για πάντα στα νερά της λίμνης.
Αν και η Βόλβη επικοινωνεί με τη θάλασσα, η λιπαριά σε αντίθεση με άλλα ψάρια του γένους της, δεν μεταναστεύει ποτέ.
Επέλεξε να ριζώσει εδώ, να προσαρμοστεί και να γίνει σύμβολο μιας ολόκληρης περιοχής και των ανθρώπων της.
Οι ιστορίες για το πώς βρέθηκε στο γλυκό νερό είναι πολλές.
«Λένε πως μια ανεμοθύελλα την έφερε μέσα στη λίμνη κι από τότε έμεινε», αφηγείται ο κ. Κωνσταντίνος Χατζηαποστολίδης, ένας από τους τρεις εναπομείναντες ψαράδες της Βόλβης.
Οι επιστήμονες, ωστόσο, δίνουν πιο τεκμηριωμένη εξήγηση.
Προήλθε από την Ποντιοκασπική Λεκάνη και εγκαταστάθηκε στη λίμνη Μυγδονία όταν αυτή επικοινωνούσε με τη θάλασσα.
Οι γεωλογικές μεταβολές που ακολούθησαν την απομόνωσαν, εγκλωβίζοντας το είδος στο γλυκό νερό.
Έτσι, η λιπαριά προσαρμόστηκε, εξελίχθηκε και έμαθε να ζει αποκλειστικά στα νερά της Βόλβης.
Για δεκαετίες, η λιπαριά δεν ήταν απλώς ένα ψάρι· ήταν κομμάτι της καθημερινότητας, της οικονομίας και του πολιτισμού της περιοχής.
Παλαιότερα, περισσότερες από 500 οικογένειες ζούσαν από τα πλούσια νερά της λίμνης.
Η λιπαριά έφτανε στα τοπικά τραπέζια παστή, ψητή ή τηγανητή, συντροφεύοντας γιορτές και καθημερινές.
Οι ψαράδες χρησιμοποιούσαν ειδικές κατασκευές, τα λεγόμενα νταλιάνια, και όχι δίχτυα, για να την αλιεύσουν.
«Τότε μόνο στο χωριό μας είχαμε 50-60 ψαράδες και δική μας ιχθυόσκαλα. Σήμερα απομείναμε μόλις τρεις, μεγάλης ηλικίας, που συνεχίζουμε περισσότερο από μεράκι και χρέος προς την παράδοση», λέει με συγκίνηση ο κ. Χατζηαποστολίδης.
Σήμερα, η λιπαριά είναι σχεδόν ξεχασμένη.
Δεν υπάρχει εμπορικό ενδιαφέρον, η νεολαία δεν συνεχίζει την παράδοση και τα ψάρια της λίμνης αλιεύονται κυρίως για οικιακή κατανάλωση ή για λίγους γνώστες που αναζητούν την παστή λιπαριά ως εκλεκτό μεζέ.
«Δεν μπορείς να ζήσεις από τη λίμνη, είναι μόνο για ένα χαρτζιλίκι», καταλήγει με πίκρα ο ψαράς.
Η Βόλβη, ωστόσο, δεν φιλοξενεί μόνο τη λιπαριά.
Πάνω από 24 είδη ψαριών – κυπρίνος, γριβάδι, τούρνα, τσιρόνι, πέρκα, χέλι, ακόμη και ο «ληστής» (η τσιπούρα της λίμνης) – συνθέτουν ένα πολύτιμο οικοσύστημα.
Παρά τον πλούτο του, η λίμνη βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με σοβαρές προκλήσεις: ρύπανση, αγροτικές δραστηριότητες, απουσία οργανωμένης διαχείρισης και οι πιέσεις της σύγχρονης ζωής έχουν αλλοιώσει την ισορροπία της.
Η λιπαριά της Βόλβης, μικρή και διακριτική, είναι κάτι περισσότερο από ένα ψάρι. Είναι ένα ζωντανό απομεινάρι της ιστορίας, κομμάτι μιας συλλογικής μνήμης που σβήνει μαζί με τους τελευταίους ψαράδες της λίμνης.
Πηγή: ypaithros.gr
Ακολουθήστε το boatfishing.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις θαλασσινές ειδήσεις για το σκάφος, το ψάρεμα και την κατάδυση από την Ελλάδα και τον κόσμο.