Συρτή Βυθού: Ψάρεμα με νωπό λούτσο ή ζαργάνα
Η συρτή βυθού µε λούτσο (λούτσο φρανκεσταΐν που λέει και ένας φίλος) ή ζαργάνα είναι µια τεχνική που ψαρεύω αρκετά µε εξαιρετικά αποτελέσµατα. Ψάρια όπως σφυρίδες, συναγρίδες, στήρες κλ.π. δύσκολα θα δείξουν εγκράτεια σε ένα καλοδολωµένο λουτσάκι ή ζαργάνα που «κολυµπά» λίγο πάνω από τον βυθό.
Η τεχνική στηρίζεται στο γνωστό σαµιώτικο ζαργανέλι, το οποίο δουλεύει στον αφρό µε δόλωµα ζαργάνα και το χρησιµοποιούν κυρίως στην Σάµο για να πιάσουν λούτσους.
Η ιστορία
Αφορµή για να το χρησιµοποιήσω στο βυθό για µεγαλύτερα ψάρια, στάθηκε ένα βίντεο του Πέτρου Ρεµπότη γνωστού και ως Πετράν, ο οποίος έδειχνε πως δολώνεται ένα σαµιώτικο ζαργανέλι για λούτσους. Εκεί µου µπήκε η ιδέα, όχι για το ψάρεµα του λούτσου ή άλλων αφρόψαρων, αλλά να το κατεβάσω στον βυθό µε τον ηλεκτρικό µηχανισµό για τη συρτή βυθού. Μάλιστα θεώρησα καλό αντί ζαργάνας να δολώσω λουτσάκι, το οποίο γνωρίζω πως αποτελεί αγαπηµένη λιχουδιά για αρκετά αρπακτικά ψάρια του βυθού. Την επόµενη λοιπόν παράγγειλα αυτό το εργαλείο και λίγες µέρες αργότερα, ξεκινήσαµε ένα ταξίδι µε σκάφη από τα Χανιά για Κύθηρα παρέα µε δύο καλούς φίλους, τον Πάρη Γαϊτάνο και τον Κώστα Μαρή. Σκοπός µας ήταν να κάνουµε jigging, είχα όµως φροντίσει να προµηθευτώ και τρεις λούτσους στο µέγεθος που βλέπετε στις φωτογραφίες. Φυσικά είχα µαζί µου και το µηχάνηµα της συρτής βυθού, αρµατωµένο και έτοιµο.
∆εµένες σαλαγκιές µε νήµα, στο ζαργανέλι.
Μετά από 2:30 ώρες ταξιδίου, ξεκινήσαµε το jigging κατά τις 9 το πρωί. Παρότι το βυθόµετρο έδειχνε ψάρια, αυτά δεν έτρωγαν και ο Πάρης -ένας από τους πιο έµπειρους ψαράδες της Κρήτης-, µετά από πολλές προσπάθειες και µετακινήσεις και σε συνδυασµό πάντα µε τη σωστή παρατήρηση του βυθόµετρου, κατάφερε να ανεβάσει την πρώτη στήρα. Εµείς µε τον Κώστα δεν είχαµε κάνει τίποτα µέχρι τις 12 και εφόσον η συµπεριφορά τους ήταν τόσο διστακτική, πρότεινα να δοκιµάσουµε το ζαργανέλι στον βυθό. O Κώστας βέβαια δεν έδειξε ιδιαίτερη εκτίµηση στην ιδέα µου, όταν µάλιστα είδε να στηρίζω µε πλαστικό δεµατικό (tie wrap) το λουτσάκι στο σύστηµα και να τον τυλίγω µε την κόκκινη κλωστή που µιµείται το αίµα (στην πορεία τον δοκιµών αποδείχτηκε περιττή) τον έπιασαν τα γέλια. Εγώ όµως συνέχισα να στήνω ευλαβικά τα εργαλεία µου, έβαλα το µηχανάκι στο ρεύµα και άφησα τον δολωµένο λούτσο να κολυµπάει δίπλα µας τραβώντας µε 3 κόµβους. Η πλεύση του ήταν εντυπωσιακή, έδειχνε να κολυµπά σαν ζωντανός και οι προσδοκίες ότι θα πιάναµε κάποιο από τα µεγάλα ψάρια της περιοχής «ξύπνησαν τα αίµατα» στην παρέα! Το µόνο που µε απασχολούσε ήταν το πόσο βαθιά θα δούλευε το ζαργανέλι. Είχαµε από την µία το βάρος του µολυβιού και της αρνητικής γωνίας που λειτουργεί σαν γλώσσα καταβύθισης και από την άλλη την άνωση του νωπού δολώµατος. Θεώρησα λοιπόν πως θα κατεβαίνει 2 µέτρα περίπου, όσο δηλαδή κατεβαίνει ένα πλαστικό ψαράκι µε µικρή γλώσσα.
Άρχισα να ρίχνω στο βυθό τα µολύβια µου και αφού «έστρωσα» την συρτή κατευθύνθηκα προς ένα τόπο που είχαµε δει ψάρια. Στο βυθόµετρο φαινόταν µια πέτρα στα 38 µέτρα που ήταν «στολισµένη» µε καλά ψάρια γύρω της. Ο Κώστας, δεν ήταν εξοικειωµένος µε τη συρτή. Του λέω, «βλέπεις τα ψάρια; Ετοιµάσου για το χτύπηµα!». Κρατούσα το 34 µολύβι µε σκοπό να είµαι λίγο ψηλά, αφού το δόλωµά µας έκανε αρκετό µπούγιο. Πραγµατικά, όταν η πέτρα έφτασε στο τέλος της οθόνης, η ζυγαριά κανταράκι που είχα βάλει για να καταλαβαίνω τα τσιµπήµατα έδειξε καλό ψάρι. Σύντοµα είχαµε στο σκάφος έναν ροφό 8 κιλά, µετρώντας µόλις 10 λεπτά προσπάθειας µε αυτό το σύστηµα. Τα δυνατά χτυπήµατα του ροφού έκαναν το συρµατόσχοινό µας σα σίγµα τελικό. Το έκοψα και έβαλα τις σαλαγκιές στο σηµείο που ήθελα, µε βάση το µήκος του δολώµατος, σαν το κλασικό µπακακάκι. Σε πέντε λεπτά είχαµε άλλη µία επιτυχία, µια στήρα 3,5 κιλά. Ο Κώστας ενθουσιασµένος τραβούσε βίντεο και φωτογραφίες (αυτή άλλωστε είναι και η δουλειά του) και όποτε τα βλέπω στο Youtube, θυµάµαι πόσο όµορφα περάσαµε εκείνη την ηµέρα. Οι επιτυχίες από τότε συνεχίστηκαν όποτε ψαρεύαµε µε αυτό τον τρόπο, άρα δεν ήταν «φούσκα» η ιδέα.Παρά την παράξενη όψη της δολωσιάς στα µάτια µας, µε το λούτσο στερεωµένο µε δεµατικά στο ζαργανέλι (ο Πολυχρονίου το λέει «λούτσο Φρανκενστάιν» και όχι άδικα) τα ψάρια στο βυθό δεν έχουν την ίδια γνώµη.
Μετά από δύο ώρες ψάρεµα, το δόλωµα παραµένει σε άριστη κατάσταση.
Πως το δολώνουµε
Στις φωτογραφίες φαίνονται ακριβώς πώς το δολώνω, δοκιµάστε το λοιπόν µε την πρώτη ευκαιρία. Ειδικά αυτοί που ψαρεύουν µπακακάκι, θα έχουν διαπιστώσει πως µετά από κάποιες ώρες τα ψαράκια καταστρέφονται. Με το ζαργανέλι και τον δολωµένο λούτσο δεν ισχύει αυτό, µπορείς να τραβάς όλη µέρα και το ψάρι να διατηρείται σε καλή κατάσταση. Επίσης µπορείς ειδικά για µαγιάτικα να δολώσεις ένα καλό κολιό ή σκουµπρί, ή ακόµα µια πολύ µεγάλη γόπα, από τις πελαγίσιες που ούτε η πιο διστακτική συναγρίδα δεν θα τους χαριζόταν. Εποµένως έχουµε πολλές εναλλακτικές και δεν χρειάζεται να αγχωνόµαστε για το ζωντανό δόλωµα. Μάλιστα ακόµα και το νωπό δεν χρειάζεται να είναι καν φρέσκο. Αγοράζουµε µια καλή ποσότητα, όποτε βρούµε αυτά που µας ικανοποιούν και έπειτα τυλίγουµε ένα- ένα το δόλωµά µας σε κοµµάτια εφηµερίδας και µέσα σε νάιλον. Αυτό το κάνουµε για δύο λόγους: πρώτον για να µην αλλοιωθούν τα χρώµατά τους και δεύτερον για να µην κολλούν µεταξύ τους στην κατάψυξη. Έτσι παίρνουµε κάθε φορά τα ψάρια που θέλουµε, τα ξεπαγώνουµε και ψαρεύουµε.
∆ολώνοντας το ζαργανέλι, θα πρέπει να ακολουθήσουµε κάποιους απλούς κανόνες. Έτσι µόνο θα δουλέψει σωστά. Στην περίπτωση λοιπόν του λούτσου (αλλά και της ζαργάνας) θα φροντίσουµε το µεταλλικό σύστηµα µε τα δύο καρφιά να µην περισσεύει από την άκρη του στόµατος του ψαριού, για να µην επηρεάζεται η πλεύση του. Ειδικά στο λούτσο, που έχει µεγαλύτερο όγκο. Στη ζαργάνα κόβω µε ένα ψαλίδι το µέρος της που περισσεύει, ενώ στο λούτσο φροντίζω να καρφώνω την πρώτη ακίδα (αυτήν προς τη µάνα) στην αρχή της κάτω σιαγώνας, µιας και εξέχει από την επάνω. Στους µεγάλους λούτσους (40 εκατοστά), πολλές φορές η πρώτη ακίδα πιάνει µόνο την κάτω γνάθο, ενώ η δεύτερη ακίδα πιάνει και τις δύο. Ενδιάµεσα δένετε µε λεπτά ηλεκτρολογικά δεµατικά, τα πιο µικρά που µπορείτε να βρείτε. Αν θέλετε, µπορείτε να βάλετε µπροστά και ένα απλό νήµα, τυλίγοντας περιµετρικά ανάµεσα στις δύο ακίδες και κάνοντας ένα κόµπο. Έτσι, το δόλωµά σας θα είναι πιο διακριτικό. Η αλήθεια είναι ότι στα ψαρέµατά µου δεν έχω δει διαφορά, επειδή το δόλωµα αυτό είναι πρωτόγνωρο και τα αρπακτικά ορµούν χωρίς ενδοιασµό, βίαια, ειδικά αν ο λούτσος είναι µεγαλούτσικος. Αφού λοιπόν τοποθετήσετε το σύστηµα στο κεφάλι, ανάλογα τις σαλαγκιές που έχετε βάλει στο µήκος που κρίνετε εσείς σωστό, πάρτε τα δύο αρπάδια της πρώτης και τοποθετήστε τα µέσα την κοιλιά του λούτσου. Γι’ αυτό το λόγο, όσο πιο µεγάλο είναι το δόλωµα, τόσο πιο µεγάλη πρέπει να είναι η σαλαγκιά. Το ιδανικό είναι, το φάρδος του σώµατος (κοιλιάς) του δολώµατος να κάθεται ακριβώς στο «V» που σχηµατίζουν τα δύο αρπάδια. Αυτός είναι ο τρόπος που το ζαργανέλι από ένα παραδοσιακό εργαλείο για το ψάρεµα του λούτσου, γίνεται ένα απολεσµατικότατο σύστηµα για τη συρτή βυθού. Χρειάζεται λοιπόν φαντασία στο ψάρεµα, έτσι έρχεται η εξέλιξη.
Θα χαρώ να δω πολλά βίντεο και φωτογραφίες µε την όµορφη αυτή τεχνική και να θυµάστε: το µολυβάκι του συστήµατος µε συνδυασµό νωπού δουλεύει σωστά στους 3 κόµβους και δεν κατεβαίνει περισσότερο από δύο µέτρα.
